Sami herri indigenak bere lurraldearen gaineko eskubide batzuk berreskura ditzake
30 urteren ondoren, Gallivareko (Suedia) tribunal batek Zirkulu Polarrean dagoen Girjaseko sami herri indigenari eman dio beraien herrialdean arrantzatzeko eta ehizatzeko eskubidea. Garan irakur daitekeenez, 1993. urtean kendu zieten eskubidea berreskuratu du komunitateak. Dena den, sententzia ez da behin betikoa, eta helegitea jar diezaiokete. Sami herria Europa iparraldean dago, lau herrialderen artean banatuta (Norvegia, Suedia, Finlandia eta Errusia).
Sententzia Estatuko abokatuen epaiketa baten ondoren dator. Abokatuek adierazi zuten sami herriaren estatus politikoa garrantzirik gabekoa zela, eta Suediak ez zuela inolako betebeharrik jatorrizko herri horri eskubiderik aitortzeko. Horren aurrean, 59 akademikok eta ikertzailek salatu zuten Estatuko abokatuek erabili zuten "hizkera arrazista", eta herri samiak izan dituen "baldintza historikoak ez ezagutzea" egotzi zion.
Sami herria Europa iparraldean dago, lau herrialderen artean banatuta (Norvegia, Suedia, Finlandia eta Errusia). Milaka urtean elur-oreinak zaindu eta arrantzatuz bizi izan dira; herri independentea zen jatorrian, hizkuntza propioa zuena eta jentilen sinesmenean oinarritutako erlijioduna.
Zapalkuntza handia jasan dute; kristautasuna inposatu zioten XVIII. mendean, eta beraien lurrak kendu zizkieten. Suediar kolonoak samien lurretan bizitzen jarri ziren, eta estereotipo arrazistak erabili zituzten samiak beraien herritik botatzeko. Azken urteetan, beren kultura berreraikitzeko lanean ari dira, eta sententzia hori garrantzitsua izan daiteke bide horretan.
Sami herriaren inguruko erreportajea egin zuen Lander Arbelaitzek ARGIAn:
Elurra, izotza, eguraldi hotza... izendatzeko ehunka hitz ditu sami herriak. Artikoa epeltzen ari da, ordea, eta hitz batzuk gero gutxiago erabiltzen dituzte. Batez ere, izokin arrantzako eta elur-oreinen zaintzako hiztegia ari da galtzen.
Sami Kontseiluko kidea, ikerlaria eta ekintzailea den Eva Fjellheim Euskal Herrian izango da: "Lurraren defentsan Euskal Herria Bizirik" manifestazioan parte hartuko du maiatzaren 20an Gasteizen eta bi hitzaldi emango ditu Azpeitian eta Aramaion.
Norvegiako berriztagarrien erraldoiaren hainbat proiektuk ondoeza eragin dute maputxe eta sami herriengan. Epaileek ere ilegaltzat jo dituzte azpiegiturak, baina gobernuek ez ikusiarena egiten dute. Giza eskubideen aldeko aktibista ospetsuek ere bat egin dute protestarekin,... [+]
Samien herri indigenaren lurraldeetan novergiar multinazionalak eraiki dituen zentral eolikoen kontrako protesta batean atxilotu dute ekintzaile ekologista ezaguna, beste hainbat manifestarirekin batera.
Iragan uztailaren 16tik 19ra Gasteizko Letren Fakultatean eta Oihaneder Euskararen Etxean HIGA, Hizkuntza Gutxituetako Hiztun Gazteen Topaketa egin zen. 32 hizkuntza komunitatetako 65 gaztek hartu zuten parte. Horietako bat izan zen Teija Kaartokallio (Inari, Finlandia, 1998),... [+]