Denok dakigu gure Arte Eskola ziklo baten amaieran dagoela. 1983an ilusio handiz sortu zen, garai hartako beharrizanak betetzearren, eta denbora aurrera doa.

Hezkuntza edo kulturaren arloko beste edozein azpiegitura bezala, finantzabideren baten beharrez dago aurrera egin ahal izateko. Hasiera batean Kultura Sailaren bidez heltzen zen laguntza, baina handik gutxira Hezkuntza Sailarekin hobe izango zela aholkatu zuten. Eta ordutik hona hitzarmenak bide onetik joan dira, baina azkenaldian desoreka handiak sortu dira, eta Udala izan da bere kontura berdindu behar izan dituena.

Datu horiek benetakoak izan arren, okerrena da oraingo kudeatzaileek itxiera ez beste aukerarik ikusi ez izana. Itxiera da gure arestiko historiari kitoa ematea, eta baita gure kultura-ondarearen zati bat galtzea ere.

Aurreko legealdietan udala beti jabetu da Arte Eskolaren azpiegitura eta finantzaren arazoez. Eta horregatik Jesus Mari Agirrezabala alkatearen ekimenez lanak eta zerbitzuak bilatu ziren finantzazio nahikoa lortu arte. Eta horrela, alternatiba gisa, Debako Urtzi Llano arkitektoaren proiektu bat aurkeztu zen, Sasiola birmoldatzeko, eta bertan kultura-gune berri bat egiteko.

Aurreko legealdian, Maider Zubikarai alkate andrea, Arte Eskolarekin batera, eta Danobaten bitartez, eskolarako azpiegitura berri bat sustatzen saiatu zen, baina azkenean bidera ezina izan zen. Aldundiarekin jardun ondoren, grabatu arloko eraikina eraberritu zen, eta bi tailer berri txertatu ziren, Artelekutik ekarriak, udako ikastaroak emateko diru-horniketarekin. Maiderrek eztabaida bat piztu zuen, Elhuyarren bitartez balizko aukerak aztertzeko, eta proiektua eraldatuz testuinguru berri batean birkokatzeko, non bat egingo zuten harriarekin loturiko gure kulturak eta Geoparkeak.

Egindako lanaren ondorioak Elhuyarrek bildu eta oraingo udalari aurkeztu zizkion, baina oraingo udalak ez du inolako interesik erakutsi.

Artelekutik ekarritako udako ikastaroak diru-horniketarik gabe geratu ziren iaz, 2017an, Aldundiak erretiratu zuelako; eta ez dugu jakiterik izan oraingo udalak mugimendurik egin ote duen.

Urte askotan entzun ditugu kexak eskolara Debako jende gutxi joateagatik. Egia esateko, ez da erraza ofiziala ez den eskola batera sartzea, lanbide artisaua ikasteko. Hala ere, dituen arriskuak eta guzti, ikasleak leku askotatik etorri dira. Batzuentzat esperientzia bat izan da, beste batzuentzat bizitzaren gertaera garrantzitsua.

Gure ikasleen ondoan bizi gara luzaroan, beren porrotak pairatuz eta beren garaipenak, sariak eta goraipamenak ospatuz.

Niretzat ere Debako Arte Eskola bizipen aparta izan da, hura gabe nire ibilbide pertsonala eta artistikoa oso bestelakoa izango zatekeen.

Orain, nork bere esparrutik, Arte Eskolarekin bat egiteko, eta elkartasuna agertzeko unea da.

Juan Luis Baroja Collet.

Debako Arte Eskolako irakaslea.