“Multinazionalen jardun esplotatzaileak elikadura burujabetzari kalte zuzena egiten dio”
Renaldo Chingore Joao Via Campesina erakundeko ordezkaria da Mozanbiken. Aktibista eta nekazaria, bere herrialdean multinazionalak ezartzearen eta hauek meatze eta laborantzarako lurrak bereganatzearen aurka borrokatu izan du aspaldidanik. Hona hemen Diagonal egunkariak egin dion elkarrizketaren pasarte batzuk:
Zein da Via Campesinaren salaketa Mozanbiken?
Nazioz gaindiko enpresa asko kokatzen ari dira Mozanbiken. Enpresa hauen jardun esplotatzaileak gure herriaren elikadura burujabetzari kalte zuzena egiten dio, lurrak kentzen baitizkigute. Eta nekazariek ez badute lurrik, ez dute janaririk.
Nongoak dira Mozanbiken ezarri dituzten nazioz gaindiko enpresa horiek?
Hemen kokatzen ari diren enpresa gehienak Mozanbikeko gobernuak baimendu eta, are gehiago, gonbidatu ditu. Gehienak hazkunde prozesuan ari diren herrialdeetakoak dira: India, Brasil, Txina… Monolaborantza egiten dute, eta akordioak sinatzen dituzte hainbat enpresaren artean gainera, produkzioa are gehiago monopolizatzeko.
Zein neurri proposatzen ditu Via Campesinak multinazionalen politika horiek ekiditeko?
Alde batetik, enpresa horien produkzio teknikak salatu nahi ditugu, lurra kaltetzen duten pestizida eta produktu kimikoak erabiltzen dituztelako. Bestalde, nekazaritza ekologikoaren aldeko apustua egiten dugu. Pertsonek izan behar dute garapenaren ardatz; eta horregatik, nekazariak babestu nahi ditugu. Gure helburua herrien elikadura burujabetza mantentzea da.
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]
Bidaia hau hasi nuenean, ikuspuntu erromantikoz imajinatzen nituen baso jangarriak: zuhaitz artean ibili, fruitu goxoak dastatu, loreak usaindu... baina baso jangarriek badituzte arantza ugari ere, porrotak, erratak... Gaur, ikasketa politak eskaini dizkidaten porrot horietako... [+]
Gasteizko Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetako baratzeak ikertu ditu Iratz Pou EHUko ikasleak. Zenbat eskolek dute ortua? Nolako erabilera ematen diote, zein helburu eta asmorekin? Probetxu pedagogiko eta didaktikoa ateratzen al diote baratzeari? Pourekin eta Igone Palacios... [+]
Elikagaien prezioak zergatik igo dira hainbeste? Nola ezartzen dira prezioak? Juanma Intxaurrandieta Nafarroako Unibertsitateko ekonomia irakaslea eta INTIAko kudeatzaile ohia da, egun erretiratua. Eli Pagolak Egonarria saioan egin dion elkarrizketan, hizkuntza arruntean eta... [+]