Minbizian, genetikak baino eragin askoz handiagoa du bizimoduak eta kutsadurak
Hala ziurtatu zuen Biodonostiako ikerlari eta biokimiko Jesus Maria Bañalesek larunbatean Donostian eskainitako hitzaldian, Gipuzkoako Minbiziaren Kontrako Elkarteak antolatuta. Elikadura egokia eramatea, jardun fisiko jarraitua izatea, kutsadura ahal bezainbeste saihestea eta bake emozionala bilatzea aholkatu zituen Bañalesek, minbiziari aurre egiteko.
Ikerlariak adierazi zuenez, herentzia genetikoak minbizi kasuen %15ekin baino ez du zerikusia, eta gainerakoetan bizimodua eta kutsadura dira gakoak. Azken 50 urteotan, minbizi kasuak asko areagotu direla gogoratu zuen Bañalesek, bereziki Mendebaldeko herrialdeetan. "Frantzian, adibidez, azken 20 ureotan %60 areagotu da gaixotasuna".
Minbizia nola sortzen den azaldu zuen biokimikoak: gure gorputzak zelula akastunak sortzen ditu etengabe eta horiek atzeman eta blokeatzeko, "natural killer" izeneko zelulak ditugu. Sistema immunea ongi ez dabilenean, "natural killer" horien kopurua gutxitu egiten da eta organismoak aukera handiagoak ditu gaixotasunak izateko. Sistema immuneari laguntzeko, egoki jatea, toxinetatik babestea, ariketa fisikoa egitea eta emozioak kontrolatzea (estresa saihestea) funtsezkoa dela argitu zuen adituak. "Iraganeko elikadura berreskuratu beharko genuke eta minbizitik babestu nahi duenak azukrearen eta irin zuriaren kontsumoa gutxitu beharko luke".
Euskal Herriko Unibertsitateko zenbait ikertzaileek harrera-egoitzetako nerabeen jokabide suizidak aztertu dituzte, eta ondorioztatu dute gazteen laurdena bere buruaz beste egiten saiatu dela. Salatu dute langile gehienek ezagutza “baxua” dutela.
Suizidioaz informatzeak lagundu diezaieke pentsamendu suizida duten pertsonei, baina horretarako egoki informatzea funtsezkoa da, tabu honen inguruan dauden uste okerrak, estereotipoak eta sentsazionalismoa saihestuz, eta arrisku faktoreak, prebentzio neurriak eta dauden... [+]
Espezializazioa eta berrikuntza juridikoan oinarrituko da fundazioa eta horiek tresna izango dira 'enpresentzat garestiagoa izan daitezen istripuak edo gaixotasunak prebentzio neurriak baino'. Hego Euskal Herriko enpresetan urtean 40.000 istripu gertatzen dira eta... [+]
Azken bi hamarkadetan, Iruñeko zortzi auzotan, elkarteek eskaini dituzte haur eta nerabeentzako Prebentzio Ekintza Komunitarioko Zerbitzuak (PEKZ), udalarekin sinatutako kontratu baten bitartez. Orain, eredu komunitario hori bertan behera utzi du Navarra Sumaren udal... [+]
Erabakia prentsaurrekoan azaldu baino ordu eta erdi lehenago jakinarazi die Iruñeko Udalak elkarteei ez dizkietela kontratuak luzatuko. Nafarroako Kontratu Publikoen Administrazio Auzitegiak arrazoia eman zien elkarteei udako jarduerak baliogabetzeko udalak hartutako... [+]