1757an lapurteraz idatziriko gutun batzuen inguruko ikerketa argitaratu dute Xabier Lamikiz, Xarles Bidegain eta Manuel Padilla ikertzaileek Othoi çato etchera (Otoi zatoz etxera) izenburupean, Lapurdum agerkarian. Guztira 50 eskutitz izan dituzte aztergai, gehienak, emakumeek idatzirikoak.
1757ko apirilaren 4ean, Baionako portutik Kanadarako bidea hartu zuen Le Dauphin itsasontziak. Bidean, Ingalaterrako hiru gerraontzirekin egin zuten topo eta ingelesak garaitzeko ahalmenik ez zutela jakitun, errenditzea erabaki zuten. Ingelesek ondasun guztiak kendu zizkieten, eskutitzak barne. 2003an, eskutitz horiek High Court of Admiralty artxibategian aurkitu zituen Lamikizek, “kasualitatez”. Ikerketan sakontzea erabaki zuen.
“Soziolinguistikaren aldetik, garrantzi handikoa da aurkikuntza. Frantziako Erresumako euskaldun askok euskaraz idazten zekitela erakusten du; jende xumeak euskaraz alfabetatuak zirela”, dio Padillak. Gehienak herri xeheak idatzirikoak direla azpimarratu du, hori baita aurkituriko gutunen berezitasun nagusia, historian zehar aurkitu izan diren euskarazko idatzi gehienak elizgizonek edo jakitunek idatzirikoak baitira.