Irakasle interinoak, abandonatuta

  • Iñigo Urkullu lehendakariak burutzen duen gobernuko Hezkuntza sailak hainbat urte daramatza lanean hezkuntzan paktu bat lortzeko. Horren bidez, Euskal Hezkuntzaren Lege berri bat onartu nahi du eta 1992az geroztik indarrean dagoena ordezkatu.

Lege horrek har litzakeen esparruak hainbat dira: pedagogia, curriculuma (edukiak), finantzaketa, hizkuntzak eta gaitasunak, ikasleen integrazioa eta aurrerapena, ikastetxeen autonomia eta irakasleen egoera, besteak beste. Irakasleen esparrua da, eta zehazkiago irakasle interinoena, artikulu honen kezka eta gogoetaren arrazoia.

Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE), 23.000 irakasle daude gutxi gorabehera Lehen eta Bigarren Hezkuntzan, eta horietatik 16.000 inguru (%70) funtzionarioak dira eta 7.000 (%30) interinoak, hau da, “tenporalak” edo aldi baterakoak. Irakasle interino horien egoera penagarria da eta, lanaren etikaren ikuspuntutik begiratuta, bidegabekeria. Ehunka eta ehunka irakaslek hamar, hogei edo hogeita hamar urte daramatzate lanean kontratu probisionalekin, alegia, soilik urte edo kurtso bat irauten duten kontratuekin. Ondoren, kurtso berrirako, Eusko Jaurlaritzak kontratu berria egiten die eta, honela, urtero kontratuak berrituz, pasatzen dute ia bizitza osoa. Lotsagarria da, eta pentsa liteke tratu txar mota bat ere izan daitekeela. Izan ere, efektu negatiboa baitu bai irakasle horien bizitza profesional eta pertsonalean, bai ikasleen hezkuntzan eta ikasketetan, baita ikastetxearen hezkuntza proiektuan ere. Ondorio hau argudiatzen duten milaka kasuek eta horien dokumentazioaren pisuak lurperatu egin litzakete Kristina Uriarte kontseilariak zuzentzen dituen saileko pasilloak eta bulegoak. Argudiatu ere argudia liteke hitzartutako eskolek Eusko Jaurlaritzak baino hobeki tratatzen dituztela irakasleak, ez baitituzte interinitatean mantentzen lanean hamar edo hogei daramatzaten irakasleak.

Egoera honi erantzuna emateko bidea, kontratu laborala izan daiteke, Euskal Herriko Unibertsitatean (UPV-EHU) egiten den modura, non irakasleek lanean egonkortasuna lortzeko bi bide dituzten: funtzionaritza edo lan kontratu iraunkor edo permanentea. Zergatik ez du onartzen eta aplikatzen bide bikoitz berbera Urkulluren gobernuak? Zergatik ez dute presionatzen eta errebindikatzen sindikatuek eta alderdi politiko progresistek irtenbide hau? Erantzukizun handiena Eusko Jaurlaritzari dagokio, jakina, baina sindikatuak ere kritikatu behar dira, funtzionaritzarako oposaketekin obsesionatuta daudela baitirudite.

 

Egoera honi erantzuna emateko bidea, kontratu laborala izan daiteke, EHUn  egiten den modura, non irakasleek lanean egonkortasuna lortzeko bi bide dituzten: funtzionaritza edo lan kontratu iraunkor edo permanentea. Zergatik ez du onartzen eta aplikatzen bide bikoitz berbera Urkulluren gobernuak?

Egia da kontratu laboralaren ezarpenak azterketa sakona eskatuko lukeela, irakasle interinoen egoera desberdinak zuzentasunez jaso ahal izateko (urteen antiguetatearen araberako kategorizazioa eginez, adibidez), baina edozein modura, irakasleen lan esperientzia eta dozentzia historiala, zentroetako txostenek bermatuta, funtsezko irizpideak izan litezke lanpostu laboral iraunkorra ziurtatzeko. Gainera, ikastetxeen hezkuntza proiektua eta ikasleen ikasketak ere sendotzen lagunduko lukete.

Gaur indarrean dagoen 1992ko Euskal Hezkuntza legeak bi irakasle mota ezartzen ditu, funtzionarioa eta interinoa, eta itxuraz behintzat ez du onartzen kontratu laboral iraunkorra. Baina ez da egia osoa, zeren eta erlijio irakasleei, Eusko Jaurlaritzaren kontrolpera pasatu zirenean, kontratu laborala eman baitzieten. Beste irakasle batzuei ere kontratu mota hori aplikatu zieten, dakigunez.

Beraz, hezkuntza lege berri baten zain egon gabe, Eusko Jaurlaritzak, sindikatuek eta alderdi politikoek urgenteki hasi beharko lituzkete negoziazio sendoak, kontratu laboral iraunkorra ezartzeko, funtzionaritzaren bide alternatibo modura, eta baldintza baliokideak ziurtatuz. Izan ere, orain dagoen interinoen sistema, neoliberalismoaren erabilera basatia baita.

 

Miren Karmele Ikatzeta Zuriarrain.

Irakasle interinoa.

 

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Materialismo histerikoa
"Mario Lopez" eta "Gernika"

Krimen matxistak, mediatizatzen direnean, emakumeontzat lezio bilakatu ohi dira, eta bizirik badago, biktimarentzat. Nerea Barjola ikertzaileak Alcasserko kasuaren bidez azaldu zigun hori. Eta Nagore Laffageren hilketak ere lezio astun bilakatzeko arriskua izan zuen, lezioa... [+]


2024-03-31 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Bestaldera begira

Eta arkitektoen burbuilean, krisi klimatikoaren gaineko kezka igartzen al da? Galdetu dit agroekologoak.

Eraikuntzaren sektorea CO2 emisioen portzentaje altuaren eragilea izanik, galderak zentzua badu. Naomi Klein-ek Honek dena aldatzen du liburuan kontatzen du nola hegazkin... [+]


2024-03-31 | Diana Franco
Teknologia
Gorputzaren memoria

Mekanografia ikasi baduzu, gitarra jotzen, josten edo eskuz idazten, ulertzen duzu zure gorputzak zelan memorizatzen dituen zenbait jarduera. Gorputza eta adimena modu miresgarrian daude harremanduta, bat dira. Gizakiok sortu dugun teknologia eta honek gure gorputzarekin duen... [+]


2024-03-31 | David Bou
‘La xarxa ultra’

ARGIArekin azken kolaborazioa egin nuenetik lau hilabete igaro direnean, testu honen bidez nire iritzi-artikuluei berriro heldu diet, baina azalduko dizuet zergatik alde egin dudan denboraldi honetan aldizkari maitagarri honen orrialdeetatik.

Otsailaren 20an La xarxa ultra... [+]


Eguneraketa berriak daude