“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu diote”.
– Clarence Darrow

Mamu bat dabil sindikatu handien egituretan barrena: “Immigrazioa burgesiaren erreserba-armada” delako ideia antigoalekoa. Tesi horrek erakunde sindikal nagusiak geldiarazi ditu immigrazioaren kudeaketa bezalako eztabaida garrantzitsuan. Sindikatuetako buruzagiek egindako adierazpenak edo albisteak aztertzen ditugunean, agerian dago ez dutela jarrera argi eta erosorik gai honetan. Ezin dute immigrazioaren aurkako tesiarekin bat egin, klase-sindikatuetako eta internazionalistetako liderrak direlako. Baina, era berean, ez diote irtenbide argi eta errealistarik eskaini pertsona migratzaileen egoerari, eta immigrazioak langileria osoari kalte egiten diola onartzen dutela dirudi.

Duela urtebete, Espainiako Kongresuak (eskuin muturra izan ezik, talde guztiek) erabaki zuen aintzat hartzea, erregularizazioaren aldeko Herri Ekimen Legegilea, migratzaileen kolektiboak gizarte zibil antolatuaren babesarekin lortu baitzuen 700.000 sinadura baino gehiago biltzea. Hala ere, sindikatuetako buruek ez zuten prozesu horretan parte hartu, babes-adierazpen eta asmo onetatik harago.

Are kezkagarriagoa da, justizia sozialaren eta elkartasunaren diskurtsoaren pean, sindikatuetako buruzagi batzuek “mugen itxieraren” logikarekin guztiz bateragarria den jarrera hartzen ari direla. Langile atzerritarren kontratazioa zalantzan jartzen dute –baita bisa dutenean ere–, migrazio-blokeoa proposatzen dute lan-merkatuaren egiturazko arazoei erantzuteko, eta jatorrizko herrialdeetan kontratatzearen edo betetzeko zailak diren lanpostuak zabaltzearen aurka daude.

Gainera, bat egiten dute gobernuak “migrazio zirkularraren” inguruan emandako diskurtsoarekin; planteatuta dagoen moduan, esplotazio-modu bat baino ez da eta “hemengo” eta “kanpoko” langileen arteko lehiaren ideia indartzen dute.

“Lehenik hemengoak” esatea eta “espainiarrak lehenik” esatea ez da gauza bera, baina noski, ez da, inondik inora, kontrako norabidean egindako urratsa. Hala eta guztiz ere, 700.000 sinadura baino gehiago bildu izana benetan heroikoa da.

Oinarrizko sindikalistak dira euren buruzagiei ondoen gogorarazi diezaieketenak sindikatuek ekonomian izan duten eta oraindik ere izaten jarraitzen duten eginkizun historikoa. Ez dezagun ahaztu sindikatuak izan zirela miseria eta etsipena itxaropen eta aurrerapen bihurtu zituztenak: zortzi orduko lanaldia konkistatu zuten, haurren lana debekatu zuten, asteroko atseden-eskubidea eskuratu zuten... Gaur, inoiz baino gehiago behar ditugu sindikatu indartsuak, ahal denaren eremua agortzea helburu dutenak, garaipen zehatzekin, hala nola lanaldia pixkanaka murriztuta.

Immigrazioak denoi egiten digu mesede, baina sartzeko mekanismo arauturik ez egoteak gutxi batzuk baino ez ditu aberasten. Gure soldatak ez dira hogei urtez geldirik egon “etorkinen erruz”, baizik eta pertsona horiek zure eskubide berberak gabe iristen direlako. Espainiara iristen diren pertsona migratzaileek lan-eskubideak izango balituzte, lan-erregulazio zorrotza egongo balitz, benetako ikuskapenak egongo balira, dagokiena ordainduko luketen aberastasunak izango balituzte eta integrazioan inbertituko balute, etorkin asko ez lirateke masa esplotagarriaren parte izango, aberastasun handien bahitua, hilero gure soldatekin gehiago aberasten ditugunak.

“Immigrazioak soldatak jaisten eta langileak kaltetzen” dituela dioen tesia, faxismoari bidea arintzeaz gain, nahiko desfasatuta dago. Gaur egun badakigu sindikatu indartsuak, zerga progresiboak eta langileentzako eskubide unibertsalak dituzten testuinguruetan (langilearen jatorria kontuan hartu gabe), klase herrikoien gaineko eragin negatiboa desagertu egiten dela, eta langile multzoak sortutako aberastasuna –nazionalak zein migratzaileak– aberastasuna banatzen duela.

Ez da immigrazioa soberan dagoena, baizik eta justizia fiskalean, langile babesean eta erauzketa sektoreen erregulazioan oinarritutako birbanaketa hori falta da. Hori gabe, pertsona migratzaileak irregulartasunera kondenatuta daude, esplotazio ziklo bat erreproduzituta: kapitalismo finantzarioak migrazio ez-segurua eta eskubiderik gabea erabiltzen du klase pribilegiatuak finkatzeko. Benetako logika ez da “etorkinak vs bertakoak”, baizik eta kapital monopolistikoa nola baliatzen den migrazioan segurtasun eza sortzen duen langile klasea zartatzeko eta pobretzeko. Immigrazioari buruzko borroka gure baldintzak eta soldatak hobetzeko borroka izan behar da: eskubiderik gabeko langilerik ez dagoela bermatzeko.

Arautuko balitz, immigrazioak aberastasuna birbanatzeko benetako faktore gisa funtziona dezake... eta, hain zuzen ere, horregatik ez da erregularizatzen. Sarrera-mekanismo arauturik ez izatea ez da sistemaren akatsa, baizik eta eliteen aberastasuna metatzeko eta gu pobretzeko funtsezko engranaje bat. Funtsean, migratzaileak gure lan indarra etsipenez behar duen baina gure gizatasuna bere gain hartzen ez duen sistema baten aurpegirik agerikoena besterik ez dira.

Sindikalismoaren porrota migrazioaren gaian ezin da gertatu ez agertzeagatik. Erabat saihesgarria da. Behar duena da gure herrialdean sartzeko, bizitzeko eta lan egiteko gaur egun ez dauden lege-prozedurak sortzearen aldeko apustua egiteko ausardia.

Benetan beldur handiagoa izango al dugu super aberatsei aurre egiteko eta haien aberastasunak apur bat atzamarkatzeko, gure pobretzearen konplize izateko baino, eskuin muturrari boterera iristeko etorkinak erabiltzen uzten diogun bitartean?

Sindikatu bazara, aprobetxa ezazu maiatzaren 1 hau eztabaida hau zure atal sindikalera eramateko. Galdetu zein ekintza konkretu egiten ari diren lan eskubide unibertsalen aldeko politika publikoak babesteko eta langile klase osoaren onurarako etorkinentzat sarrera, bizileku eta lan mekanismo arautuak sortzeko. Bada garaia gure erakundeek migrazioaren inguruko bitartekari izateari utzi eta aldaketarako benetako indar bihurtzeko.

*Pertsona migratuen eta langile klasearen eskubideen aldeko hainbat kide