Hiesa sendatzea nork merezi duen erabaki dezagun


2003ko abenduaren 14an - 00:00
Azken eguneraketa: 2014-03-25 09:12:00

Pello Zubiria zubiria@argia.eus AllAfrica.com hedabide digitalak kontinente hori zigortzen duen izurriaz egin die galde bere irakurleei. Baina gaia bere alderik gordinenetik jorratzea proposatu die: beharrezko sendagaiak gaixo guztientzako aski izango ez direnez, nola erabaki behar da botikak eta tratamendua nori eman eta nori ez? AllAfrica.com indar handiko komunikabide bihurtu da. Maurizio uhartean dago erregistratua, baina egoitzak Johannesburgo, Dakar, Abidjan and Washingtonen ditu. Esan daiteke Afrikako errealitatearen eta AEBetako herritarren arteko zubi lana egin nahi duela. Afrika osoko komunikabideen jarraipen zehatza egiten duenez, kontinente horretako eguneroko aktualitatea gertutik ezagutzeko gune erakargarria da. Albiste, atal berezi eta dossierrez gain iritzi foro bat ere badu AllAfrica.com-ek, eta azken asteetan honako galdera hau dauka pausatua irakurleek beren mezuak igor ditzaten: "Nori eman behar zaio lehentasunez Hiesaren kontrako tratamendua?". Gai gogorra, baina erreala. Hona zergatik. Saharaz beheko Afrikan 27 milioi pertsona heldu inguru bizi dira GIB/hiesarekin. Munduko Osasun Erakundearen aburuz, seropositiboak direnen %1ak baino ez du eskuratzen tratamendua: behar duten 4,1 milioien artetik 50.000k bakarrik. Nazioarteko erakunde horrek 3 milioi pertsonarengana helarazi nahi ditu botikak 2005erako. Botiken prezioak behar bezain apal izatera iritsiko balira ere, osasun banaketa sistemak zabaltzea eskatzen du. Landa eremu askotan ez dago beharrezko tresneria eta zaintzaile kualifikatua duen ospitalerik, eta berdin hirietako auzo askotan. "Derrigor pentsatu behar dugu -dio AllAfrica.com-ek foroko gaia aurkezterakoan- datozen urteetan tratamenduen eskuragarritasuna asko ugaritu arren, botikak lortuko dituzten pertsonak askoz gutxiago izango direla behar dituztenak baino. Eta tarte horretan, nori egokituko zaio eskuragarri dauden tratamenduak hartzea? Nola banatuko da erremedioak hartu ahal izatea? Ba al dago hain desesperatuki behar diren botikak zuzentasunez banatzeko modurik? Zuzenena gaixoen arteko aukeraketa zozketa bidez egitea ote da, Latinoamerikako zenbait herrialdetan -Txile eta Guatemalan adibidez- egiten duten bezala, oso gogorra den arren? Ala erantzukizun hori ez hartzea da hobea?" Zenbaiten ustez, tratamendua nori eman erabakitzea mediku eta sendagileen trebetasunaren esku utzi behar da. Honek esan nahi du onartzea tratamendua eskuratzeko aukera ezberdinak dituztela herritarrek, batez ere klinika egokiekiko hurbiltasunak eta botikak eskuratzeko ahalmenaren arabera, baina hala ere hori ikusten dute aukerarik garbiena. Beste batzuen aburuz, lehentasunak finkatu behar dira estraina. Munduko Bankuak dio, adibidez, Malawiko eskulan profesionalaren erdia hil daitekeela hiesaz 2005erako. Medikuntzako profesionalak eta irakasleak dira kolpatuenak, armada eta poliziarekin batera. Bizi itxaropena herrialde horretan 36 urte arte jaitsi da. Gizartearen etorkizunerako estrategikoki garrantzizkoak diren pertsonei lehentasuna ematen ez bazaie, herrialde bat laster gera daiteke bere arazoak bideratu ezin dituela eta lur jotzeko puntuan. Bada beste lehentasun kasu bat. Laguntzen ez bazaie, gizarte bateko kide ahulenak tratamenduetara iritsi ezinik geratuko dira. Nigeria eta Burundin, giza eskubideen aldeko ekintzaileek salatu dute haurrak kasik erabat kanpo geratzen direla hiesaren kontrako programetatik. "Norbaitek esango du gizarte ingeniaritza antzeko zerbait proposatzen dela horrelako lehentasunak markatzean, eta desmasiak gertatuko direla gainera. Badira gainera informeak argitzen dutenak nola gaur diren laguntza programetan osasun teknikari batzuk botikak sistema publikotik atera eta beren onura propiorako desbideratzen dituztenak, edo Zambian salatu den moduan, zaintzaileek eskupekoak onartu dituztela zerrendetan halako izen aurrerago pasatzeagatik. Emaiguzu zure iritzia". Kopuruak eta pertsonak Foroan orain arte parte hartu dutenen erdiak izango dira Amerika eta Europakoak, eta beste erdiak afrikarrak. Erantzunen artean, batzuek lehentasunak proposatzen dituzte: haurrak, haurdun dauden emazteak, osasungintzako teknikariak... Beste irakurle batzuk oldartu egin zaizkio galderari, eta Munduko Osasun Erakundeari (MOE). New Yorketik Mike Fleshmann ziur dago MOEk ez duela bere helburua (3 milioi gaixorengana iristea) lortuko mundu aberatsaren bekaizkeriaz, eta lortuta ere beste bi milioi geratuko lirateke bazterrean. Hegoafrikatik Petrida Ijumbak haserre idatzi du: "Nola izan daiteke hain harroa MOEko zuzendaria? Boto bila dabil akaso? Ikusten da gutxi ezagutzen duela Afrika. Ez da bizi izan lur jotako osasun sistema batean, komunikabide urrien, analfabetismo gero eta ugariagoaren erdian eta Afrika hondoratzen ari diren gose eta txirotasunean. Baina MOEko zuzendari jauna, 3 milioi ez da bakarrik zenbaki bat. Aitak dira, amak, senideak, lagunak, ezagunak, bizirik segitzeko ahaleginean egunero borrokan ari direnak. Beteko ez duzun promesa egitea lotsagabekeria da. Eta barkamena eskatzea zor diguzu". Baina iritzi guztien artean, gordinena da Susan Endeshak Nairobitik igorri duen mezu laburra: "Non eskura daitezke botika horiek hemen, Kenian?". Informazio gehiago: Hiesaren kontrako botikak nola banatu, foroa AllAfrica.com-en Munduko Osasun Erakundearen programa Nazio Batuen Erakundearen Hiesaren kontrako programa AF-AIDS, Hiesari buruzko gune sendo batean Afrikari buruzko foroa Eki eta Hego Afrikako Komunikazio Estrategia Hiesaren kontra

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude