Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons. Donostiako Orfeoia.
Koru zuzendaria: Esteban Urzelai.
Bakarlariak: Julia Kleiter (sopranoa), Christian Gerhaher (baritonoa).
Egitaraua: Mendelssohn eta Brahmsen lanak.
Lekua. Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 29a.

---------------------------------------------------

Gewandhausorchester Leipzig taldeari eta Musika Hamabostaldiaren edizio honi agurra eman genien egitarau sendo eta erabat alemaniar batekin.

Programa horretan, aurreko saioan bezala, orkestra honen ezaugarriak nabaritu ahal izan genituen: partitura lantzen duten zehaztasuna, soinu biribila eta, azken finean, instrumentisten kalitatea.

Andris Nelsons zuzendariak keinu zabal eta argiz, tempi markatuekin, eta espiritualtasun handiarekin (programako bi obrei zegokien bezala), zuzendu zuen.

Erlijio kutsuko bi obra interpretatu zituzten, baina konnotazio liturgikorik gabeak.

Lehenengo zatian, Mendelssohnen 5. Sinfonia re maiorrean op. 107 Erreforma, XVI. mendeko erreforma protestanteari buruzkoa da, ezizena azaltzen duen bezala. Protestante debotoa eta Bachen miresle sutsu gisa, erreforma protestantea sinbolizatuko zuen sinfonia baten ideia izan zuen Mendelssohnek, baina ez testu sakratu baten gaineko koru lan handi bat, espero zitekeen bezala, baizik eta hitzik gabeko lau mugimenduko sinfonia bat.

Gewandhausorchester taldeak, Nelsonsen zuzendaritzapean, bertsio soila egin zuen, gehiegikeriarik gabea, nahiko luteranoa esango nuke. Primeran marraztu zuten lehenengo mugimenduaren gatazkaren nozioa, eta amaierako ‘amen’; bigarren mugimenduko izaera jostalaria modu dotorean islatu zen, eta azken korala, zalantza eta gatazka elementu guztiak baztertzen dituen amaiera gisa, soinu-festa bat izan zen.

Bigarren zatian, Brahmsen ‘Requiem alemaniarra’. Mendelssohn ez bezala, Brahms ez zen fede-gizona, eta, hala ere, requiem hau musika sakratuko obra handienen artean dago.

Soprano, baritono, abesbatza eta orkestrarako konposatua, Brahmsek "requiem alemaniar moduko bat" bezala definitu zuen, ez baita liturgiarako erabiltzen den latinezko hildakoen meza bat, baizik eta bizitzari eta heriotzari buruzko gogoeta bat, alemanera itzulitako eta konpositoreak berak aukeratutako testu biblikoetatik abiatuta. Sentiberatasuna eta espiritualtasuna gainezka dituen obrak kontsolamenduaz eta errukiaz hitz egiten digu. 1861ean hasi zen bertan lanean, bere lagun eta babesle Robert Schumann hil ondoren. 1866an, ama hil eta gutxira, konposizioari bete-betean ekin zion.

Kuriositate gisa, obra honen estreinaldia, gaur egun interpretatzen den bezala, zazpi zatirekin, Gewandhausorchesterrek egin zuen 1869an. Aldi honetan, interpretazioa benetan nabarmena izan zen, oso argitasun berezikoa.

Andris Nelsonsen zuzendaritzak bertute asko izan zituen, nahiz eta batzuentzat bere bokazio espositiboa gehiegizkoa izan zitekeen. Izan ere, tempi markatuen aldeko apustua egiten du, tempi motelak, inoiz gainbehera egiten ez dutenak, barne-koherentzia osoarekin, tentsioarekin, baina, azken finean, motelak. Nolanahi ere, letoniarra beti da zehatza, obraren ikuspegi arkitektonikoagatik gailentzen da, sendoa bezain gardena, eta intentsitate eta dinamikazko joko zabala bilatzen du. Nelsonsek asmatu egiten du, azken batean, Requiemaren garapenak planteatzen duen argiaren eta iluntasunaren arteko etengabeko elkarrizketa eskaintzerakoan, bai testuan, bai sonoritatean.

Bakarlariei dagokienez, Christian Gerhaher baritonoak testuaren lan bikaina egin zuen, hitz eta nota bakoitzari zentzua emanez. Eta Julia Kleiter sopranoak naturaltasunez, fineziaz eta tinbre ederrez erregistro guztietan abestu zuen.

Donostiako Orfeoia, bere zale guztiekin Kursaaleko Auditorioan, beti bezala, argia eta adierazkorra izan zen une oro.