Nekazarien borrokak saria izan du oraingoan. Hegaztien gripearena ez da gatazka erraza: aditu guztien ustean hegazti granja handietan ugaritu eta mutatu den gripearen barietate berriak munduan hedatu ahala, batean eta bestean ugaritu dira hegaztiak kanpoan sal-erosteko debekuak –Hego Euskal Herriko azoketatik desagertu dira– eta epidemiak harrapatzen dituen guneetan oiloak ez direnean ahate guztiak masakratzeko aginduak.

Hala egin zuen iazko udaberrian Frantziako administrazioak ere. Ahateak modu industrialean hazten dituzten laborari eta tratulariak ados ziren, industria bezala. Aldiz, etxalde txikietan oso modu kontrolatuan eta sarritan arraza zahar gogorragoekin hazten zituzten bakan batzuek aurre egin zioten debekuari, funtsean Euskal Herrian eta ELBren sustenguz. ARGIAk kontatu zuen borroka hura, erresistentzia baketsu eta polizien jazarpen bortitzen irudiak utzi zituena.

Borrokan zenbait etxalde txikitako ahateak alferrikako masakretik babesteaz gain protagonismo handia eduki du “kriaxera” arrazako ahate txitoak –iraunkortasunerako arraza industrialak baino prestatuagoak daudenak- ekoizten dituen Lataillade familiaren baserriak, Bidaxunen. ELBko nekazariek desobedientzia ekintza ausarta egin zuten hango ahate kumeak boluntarioen artean banatuz, arraza bizirik atxiki eta ondorengo hilabeteetarako horiek hazten dituzten baserritarrek urtea ez zutela galduko segurtatzeko.

Borrokarik ikusgarrienak baretu arren, 2017ko uda eta udazkenean zehar jendarmeriak oso estu hartu zituen bai agintariei aurre egin zieten protagonista nagusiak, etxaldeetako jabeak bezala ELBko arduradunak. Ordu luzeetako galdeketak jendarmerietan, kontrol administratibo oso zorrotzak behin eta berriro, hurbileko jarraipena, mugimendu horiek guztiek eragindako kalte ekonomikoak…

Dossierra ez tekniko edo zientifikoa baina politikoa izan dela salatu zuen ELBk egun haietan eta soluzio politikoa negoziatzen saiatu zen agintariekin. Akordio batera ere iritsi ziren abenduan, baina ELBk bere konpromisoak bete dituen arren administrazioak bereak ez dituela osatu salatu dute sindikalistek.

Hilabeteotako borroketan lagundu dieten herritarrei eskerrak eman eta administrazioarekiko harremanak erraztu dizkieten hautetsiei beren lana aitorturik, gatazkaren balantzea egin du ELBk: “Bi urtez segidan, milioika hegazti hil dituzte, diru publiko kopuru haundiak iretsiz: zentzugabeko erabakiak dira gure ustez, eritasuna ez berriz agertzea ez baitute segurtatzen, aldiz bai ahate sailaren berrigituratzea ekartzen dute, etxalde ttipi ainitz gelditzera behartuz, ekonomikoki ez baitute gehiago buru egiten ahal, gainera inposatzen zaielarik norma andana baten azkartzea (gastu haundikoak), beren errealitate eta neurriarekin arrunt deslotuak direnak. Argiki, politika hauek hazkuntza herrikoia, kanpokoa eta autarzikoa lanjerrean ezartzen dute. Horregatik, gure borrokaz pozten gira, Bidaxuneko etxaldeari eta harekin lan egiten duten hazkuntzeri jazko sasoina hein batean salbatzea ahalbidetu baitugu”.