Arño Hegiaphal hil da, Zuberoako militante abertzale historikoa

  • Laborari astekariak ezagutarazi du hil berri dela Sohütan Arño Hegiaphal militante abertzale zuberotar historikoa.


2014ko abenduaren 22an - 10:12
Azken eguneraketa: 2015-02-26 13:37:33
Arño Hegiaphal Xohütako laborari abertzale historikoa. (Argazkia: Laborari)

82 urtetan zendu den Hegiaphal 1967ko hauteskundeetan Enbata mugimenduak aurkeztu zuen Kristiane Etxaluzerekin batera, honek 2010eko LARRUNen kontatu zuenez (10. orrialdean ikus daiteke orduko afixa, bien gaztetako argazkiekin). 

Laborarin ELB sindikatuak ohar batean nabarmendu du Hegiaphalek Iparraldeko nekazari mugimenduei eskainitako lana eta Jean-Louis Davantek laburbildu du gizonaren biografia.

Arño Hegiaphal: Üztarriko laguna

Arño Hegiaphal, Sohüta / Sorhoeta Üharteko laboraria, aita familiakoa, abertzale bezala düt haboroenik ezagütü. Arren püntu horren aipatzera mügatuko niz heben.

Goizik algarrekin agitü ginen Enbata mubimentüan. Beste zonbaitekin talde iraünkor bat bildü günüan Xiberoan. Militante lan güzietan parte hartzez, Arño Enbatari fidel egon zen bürüalano, hots Frantziako gobernüak debeta lezan arte 1974an. Egintzarik aipagarriena zait 1967an depütatüen berritzeko bozketan Enbataren izenean haütagei agertzea honartü züala, Kristiana Etxalüzen lagün. Kanpaina ederra egin günüan. Orit niz bereziki Hazparneko bilküra püblikoaz. Herriko zinema jentez mükürrü zen eta giroa zinez bero, kontrekoak indarrean jinik beitziren. Kristiana ez züen mintzatzera ützi nahi; oihüen artean, ahal bezala heltü zen, sonoa eta botza gorenean ezartez. Aldiz Arño errespetürekin entzünik izan zen, baxenabartarrez mintzo. Arrasate / Mondragoneko kooperatiba famatüen ikusten izan berri beitzen Iparraldeko abertzale saldo batekin, haiez mintzatü zen hanitx ontsa, paperik gabe.

Beste oritzapen handi bat: 1971an, herrietako bozken ondotik, hebenko enbatatiar taldekoek Xiberoko Sindikatean sindik gei bezala presentatzera bulkatü günüan. Honartü züan, eta hanko jüntan 10 boz bildü zütüan, [Franz] Duboscq zenak haatik 30, eta beste hiru agertü ziren “Enbata” izkiribüarekin: hurak ere Arñoren aldekoak. Botzen kasik herena laborari ttipi eta hein bat gazte horrentzat, fama handiko jaun bati bürüz, ez zen batere gaizki.

Enbataren ondotik sortü zen EHAS, Euskal Herriko Alderdi Sozialista (1974-1981). Xiberoko talde bat antolatü günüan Enbatako kide ohi elibatek, abertzale gazteagoekin. Arño hortan ere beti bardin arrahein. Düala urte zonbait Eusko Alkartasuna alderdian sartü da, bere zentzü honezko bideari fidel egonez, beti anpleki bezain fermüki eta süharki.

Arño laboraria, intelektüal bat zen ber gisan: hanitx irakurtzen züan, eta lüma trebea züan eüskaraz ala frantsesez. Gure dolüminik barnoienak familiari, oritzapen hoberenekin.

ELBren azken agurra

Arño Hegiaphal, aspaldiko lagun eta militanteak utzi gaitu. ELBren ideieri eta Euskal Herriko Laborantza Ganbarari agertu du beti bere atximendua.

2001ean, [Paueko] Laborantza Ganbarako bozetan onartu zuen ELBko “laborari ohien” zerrendan presentatzea. ELBk lehen aldikotz Euskal Herriko gehiengoa lortzearen plazerra partekatu ahal izan zuen orduan lagunekin! Gero, Euskal Herriko Laborantza Ganbara sortu zelarik 2005ean, Biltzar Orokorreko kide sartu zen laborari ohien ordezkari bezala. Alde hortarik ere abentura eder baten partaide izan da Arño... Dolumin bizienak zuzentzen ditugu hemen familiari, eta, errespetu eta eskerrak Arño zenari.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Laborantza
2024-04-11 | Estitxu Eizagirre
Otxantegi Herri Lurraren II. urteurren jaia
"Otxantegiko lur emankorrak ezin dira porlan azpian geratu, arnasgunea izan behar dute"

Apirilaren 13an egitarau indartsua prestatu dute Berangoko Otxantegi Herri Lurra proiektuaren II. urteurrena ospatzeko. Apirilaren 18an, aldiz, bigarren desalojo saiakeraren mehatxua izango dute gainean eta herritarrei dei egin diete proiektua defendatzera joateko. Kideetako... [+]


2024-03-18 | Garazi Zabaleta
Nekazariak eskolan
Eskola ezin bada baserrira igo, baserria jaitsiko da ikastetxera...

Hamar urte baino gehiago daramatza martxan Arabako Nekazariak Eskolan proiektuak, Hazi fundazioak zenbait ekoizlerekin elkarlanean bultzatzen duena. Haur eta gaztetxoak nekazal mundutik geroz eta deskonektatuago bizi diren garaiotan, inoiz baino beharrezkoagoa da elkar... [+]


Nafarroako nekazaritza-ekoizpen ekologikoak lurren %25 kudeatu nahiko lituzke 2030ean

Nafarroako sektore ekologikoa egonkor mantendu da azken urtean eta nekazaritza ekoizpena %5 handitu da. Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluak erronka du 2030. urterako: lurren %25 ekologikoa izatea. "Bide horretan ari gara lanean, ahalik eta nekazari eta... [+]


Semilla y Belarra elkartea sortu dute Nafarroako O6 nekazarien mugimendutik

Aste honetan sortu da elkartea eta datorren astelehenean, hilaren 18an, laborarien sindikatuek Jose Mari Aierdi kontseilariarekin izango duten bileran egongo da.


2024-03-14 | Leire Artola Arin
EAEko nekazaritza lurren %5ak soilik dauka ziurtagiri ekologikoa

Gorantz egiten ari da nekazaritza ekologikoko eredua Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, Ekolurra Kontseiluak baieztatu duenez, baina Europako Itun Berdeak 2030erako helburutzat duen %25etik urrun dago oraindik.


Eguneraketa berriak daude